ماه‌چهره خلیلی زادهٔ ۲۵ دی ۱۳۵۵ در تهران – درگذشته ۱۷ مرداد ۱۳۹۹ در لندن بازیگر سینما و تلویزیون ایرانی بود.
زندگی‌نامه
ماه‌چهره خلیلی دارای مدرک کارشناسی ارشد معماری از دانشگاه آکسفورد انگلستان بود و همچنین یک دوره بازیگری را در مدرسه متد (Method School) در لندن گذرانده بود.
او که نوهٔ دختریِ پروین سلیمانی بود، بازیگری در تلویزیون را با سریال مختارنامه ساخته داود میرباقری و بازی در سینما را با فیلم چشمان سیاه ساختهٔ ایرج قادری آغاز کرد.
درگذشت
ماه‌چهره خلیلی در ۱۷ مرداد ۱۳۹۹ بر اثر سرطان لوزالمعده در ۴۳ سالگی در لندن درگذشت.
فیلم‌شناسی
ماه‌چهره خلیلی
سینمایی
اشنوگل (۱۳۹۵)
قرارمون پارک شهر (۱۳۹۵)
یادم تو را فراموش (۱۳۹۵)
صله سحر (۱۳۹۴)
سوت دل (۱۳۹۳)
قلب سفید قاصدک‌ها (۱۳۹۳)
رنج و سرمستی (۱۳۹۲)
فصل انار (۱۳۹۲)
سلام بر فرشتگان (۱۳۹۱)
شبکه (۱۳۸۹)
پرنده باز (۱۳۸۹)
مرگ کسب‌وکار من است (۱۳۸۹)
شور شیرین (۱۳۸۸)
سایه وحشت (۱۳۸۷)
موش (۱۳۸۷)
پرونده هاوانا (۱۳۸۴)
تله (۱۳۸۴)
نقاب (۱۳۸۳)
چشمان سیاه (۱۳۸۱)
عشق و خیانت
مجموعه تلویزیونی
مرضیه (۱۳۹۸)
دختر گمشده (۱۳۹۷)
گذر از رنج‌ها (۱۳۹۳)
کلاه پهلوی (۱۳۹۱)
در چشم باد (۱۳۸۷)
مختارنامه (۸۹–۱۳۸۳)
تله فیلم
از میان سایه ها (۱۳۹۲)
ماه‌چهره خلیلی در سال ۱۳۹۵ | |
زمینه فعالیت | سینما تلویزیون تئاتر |
تولد | ۲۵ دی ۱۳۵۵ |
مرگ | ۱۷ مرداد ۱۳۹۹ (۴۳ سال) |
علت مرگ | سرطان لوزالمعده |
محل زندگی | تهران، لندن |
ملیت | ایرانی |
پیشه | بازیگر |
سال‌های فعالیت | ۱۳۸۱–۱۳۹۹ |
همسر(ها) | ابراهیم اشرفی |
فرزندان | پرواز |
گلشیفته فراهانی با نام شناسنامه‌ای «رهاورد فراهانی» (زاده ۱۹ تیر ۱۳۶۲ در تهران) هنرپیشه،[۲] خواننده و نوازنده اهل ایران است. او در ۳۵ فیلم نقش داشته‌است که بسیاری از آن‌ها در جهان شناخته شده‌اند. در جایزه سزار ۲۰۱۴، برای بازی در سنگ صبور نامزد دریافت جایزه امیدبخش‌ترین بازیگر زن شد و جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره سه قاره را برای بازی در بوتیک دریافت کرد. او در فیلم درام درباره الی (۲۰۰۹) درخشید، فیلمی که جایزه بهترین روایت جشنواره فیلم ترایبکا ۲۰۰۹ و خرس نقره‌ای را از جشنواره بین‌المللی فیلم برلین دریافت کرد. پس از این فیلم، او هرگز در ایران کار نکرد. وی هم‌اکنون در پاریس، فرانسه زندگی می‌کند[۳] و از اعضای آکادمی اسکار است.[۴]
فراهانی نقش‌های برجسته ای در فیلم‌های کارگردان‌های مشهوری همچون اصغر فرهادی، عباس کیارستمی، بهمن قبادی، رسول ملاقلی‌پور، جیم جارموش، ریدلی اسکات، یواخیم رانینگ و اسپن سندبرگ داشته‌است.
زندگی شخصی
گلشیفته فراهانی فرزند بهزاد فراهانی و فهیمه رحیمی‌نیا، و خواهرِ کوچکترِ شقایق فراهانی، از بازیگران سینما و تلویزیون ایران و آذرخش فراهانی سرپرست، نوازنده، ترانه‌سرا و خواننده گروه موسیقی «کوچ‌نشین» است.[۵] گلشیفته فراهانی در ۱۹ تیر ۱۳۶۲ برابر با ۱۰ ژوئیه ۱۹۸۳ در تهران متولد شد. به نوشته وبگاه رسمی او، هنگامی که والدینش برای تهیهٔ شناسنامه او نام گلشیفته را ارائه کردند ادارهٔ مربوط با این نام مخالفت کرد و به‌ناچار نام شناسنامه‌ای او با نام شناخته شده او تفاوت پیدا کرد.
به گفته فراهانی، در سال ۱۹۹۹ و در سال‌های ریاست جمهوری محمد خاتمی، او در حالی که در ۱۶ سالگی در یکی از خیابان‌های تهران قدم می‌زده‌است مورد حمله فردی بنیادگرا قرار می‌گیرد که به پشت وی اسید می‌پاشد. بر اثر این حادثه، بدن فراهانی سوخت و شوکه شد.[۶]
حرفه‌ای
بازیگری
گلشیفته فراهانی علاوه بر بازیگری در سینما در تئاتر نیز فعالیت دارد. او در تئاتر دولاتامپت پاریس در نقش «آنا کارنینا» بازی کرده‌است.[۲]
وی بازی در سینما را در سال ۱۳۷۶ با فیلم درخت گلابی به کارگردانی داریوش مهرجویی آغاز کرد. او همچنین در فیلم‌های دیگری چون زمانه، بوتیک، اشک سرما، به نام پدر، میم مثل مادر، گیس بریده، سنتوری و درباره الی به ایفای نقش پرداخت. او جوان‌ترین بازیگری است که سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر را دریافت کرده‌است. درخت گلابی جایزه بهترین بازیگر نقش اول بخش بین‌الملل جشنواره فیلم فجر در سال ۱۳۷۶ را در سن ۱۴ سالگی برایش به ارمغان آورد.[۷] برای فیلم اشک سرما برنده تندیس بهترین بازیگر نقش اول زن از هشتمین دوره جشن خانه سینما شد و برای فیلم بوتیک جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره بزرگ سه قاره (در نانت، فرانسه) را بدست آورد.
یک مشت دروغ اولین فیلم خارجی بود که او در آن به ایفای نقش پرداخت. در نخستین پوستر رسمی این فیلم هالیوودی که از سوی کمپانی برادران وارنر منتشر شد، نام گلشیفته فراهانی در فهرست بازیگران فیلم در مقام چهارم و به عنوان نخستین بازیگر زن فیلم به چشم می‌خورد. لئوناردو دی کاپریو، راسل کرو و مارک استرانگ، بازیگرانی هستند که نام‌هایشان پیش از فراهانی در پوستر فیلم قرار دارد.[۸]
جای اژدها به کارگردانی رولند جافه و خورشت آلو با مرغ به کارگردانی مرجان ساتراپی و ونسان پارونو از دیگر فیلم‌های او در خارج از ایران هستند.[۹]
خوانندگی
گلشیفته فراهانی پس از خارج شدن از ایران در زمینهٔ خوانندگی نیز فعالیت کرد و ترانه‌هایی نظیر سکوت، جستجوی سرنوشت و جز تو را اجرا کرد.[۱۰] در آلبوم آخ از محسن نامجو، گلشیفته فراهانی در تنظیم، نواختن پیانو و همخوانی همکاری نمود.[۱۱]
فراهانی در سال ۲۰۱۴ میلادی در نماهنگ (تک‌آهنگ) پولا (Pola) با خوانندگی گروه فرانسوی جبرووکی ایفای نقش کرد.[۱۲]
مشکلات حرفه‌ای در ایران
گلشیفته فراهانی در یک مصاحبه با تلویزیون فارسی بی‌بی‌سی
در مرداد سال ۱۳۸۷، خبر ممنوع‌الخروج شدن گلشیفته فراهانی به دنبال ایفای نقش وی در فیلم مجموعه دروغ‌ها اعلام شد.[۱۳][۱۴] و بعد از مدتی خبری مبنی بر سفر او به آمریکا در خبرگزاری‌ها پخش شد.[۱۵] او در تیزر فیلم مجموعه دروغ‌ها در کنار لئوناردو دی‌کاپریو بدون حجاب دیده می‌شود.[۱۶][۱۷] وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی – که کنترل فیلم‌ها را انجام می‌دهد – اعلام کرد که مسئول ممنوع‌الخروج کردن افراد نیست. در همین حال، فراهانی بخاطر بازی در فیلم هالیوودی تذکر دریافت کرده بود. پس از این که شایعه‌هایی مبنی بر پیش آمدن مشکلاتی برای وی در ایران رواج پیدا کرد، ریدلی اسکات کارگردان فیلم تلاش کرد با تغییراتی در فیلمنامه شرایطی را بر اساس قوانین ایران رعایت کند تا فیلم مشکلی برای فراهانی ایجاد نکند.[۱۸]
در تاریخ ۷ اکتبر ۲۰۰۸ میلادی، گلشیفته فراهانی در مصاحبه با روزنامه آمریکایی دیلی‌نیوز گفت: «این فیلم برای من دردسرهای زیادی ایجاد کرد. گذرنامه من را توقیف کردند و چندین بار از طرف وزارت اطلاعات بازجویی شدم. نهایتاً قاضی دادگاه انقلاب اعلام کرد که باید ابتدا فیلم را ببیند تا نهایتاً حکم قضایی را برایم صادر کند.»[۱۹]
جواد شمقدری، معاونت سینمایی وزارت ارشاد، در نشست مطبوعاتی خرداد ماه ۱۳۹۰، دربارهٔ وضعیت گلشیفته فراهانی گفت:
در ابتدای مسئولیتم با توجه به وضع موجود اعلام کردم که می‌تواند برگردد و تا آن لحظه منع زیادی برای بازگشت وجود نداشت، اما اتفاقاتی که امروز افتاده دیگر شرایط تغییر کرده و دیگر اختیار در دست ما نیست و حتی شنیدم فیلمی که در کردستان بازی کرده صحنه‌های خوبی ندارد که اگر حقیقت داشته باشد، دیگر جامعه سینمایی هم او را نمی‌پذیرد.[۲۰]
فراهانی خود در گفتگو با بی‌بی‌سی فارسی دربارهٔ دلیل خروجش از ایران گفته بود:
رفتاری که با من شد و بی‌اعتمادی که از یک سری مسئولین دیدم که در واقع پوست من را غلفتی کندند، باعث شد که دلم چنان بشکند که نتوان جمعش کرد.[۲۱]
در رسانه‌ها
«من هدف و انگیزه خاصی از انداختن عکس عریان نداشتم و نمی‌خواستم پرچم‌دار
موضوع خاصی باشم. زیبایی آن این بود که مخالفان و موافقان حرکت من پاسخ همدیگر را
دادند و داستان تمام شد.»
گلشیفته در گفتگویی با بی‌بی‌سی فارسی.[۲۲]
«
»
گلشیفته، نخستین‌بار در برابر دوربین ژان موندینو، عکاس سرشناس فرانسوی و برای مجله مادام فیگارو نیمه‌برهنه شد. همچنین فیلم کوتاهی از او و پانزده بازیگر جوانِ دیگر که نام‌شان برای نامزدی بخش «بهترین بازیگر مستعد» جایزه سزار مطرح شده‌بود، منتشر شد که آن‌ها را در حال عریان‌شدن نشان می‌داد که مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت.[۲۳] او بعدها گفت در آن ویدئوی جایزه سزار چیزی که به من گفتند این است که نما از بالای سینه‌ام است، اما بعد دیدم که از زیر سینه گرفته‌اند.[۲۴]
خبر انتشار کلیپ و تصویر برهنه بازیگر بالیده در سال‌های پس از انقلاب ۵۷، در شبکه‌های اجتماعی، سایت‌های خبری و وبلاگ‌های فارسی‌زبان، واکنش‌های گوناگونی را در حمایت یا اعتراض و محکومیت عریان‌شدنِ گلشیفته برانگیخت.[۲۵][۲۶][۲۷][۲۸]
مجله اگوئیست که یک مجله هنری فرانسوی است، در هفدهمین شماره خود تصاویری کاملاً برهنه از گلشیفته فراهانی را منتشر کرد.[۲۹][۳۰] عکاس این مجموعه عکس‌ها پائولو راورسی، عکاس سرشناس ایتالیایی مُد بود.[۳۰]
داوری جشنواره‌ها
دعوت به همکاری در آکادمی اسکار
آکادمی علوم و هنرهای سینما (اسکار) از ۷۷۴ نفر برای عضویت در این آکادمی دعوت کرده که در میان آن‌ها نام گلشیفته فراهانی بازیگر زن ایرانی به چشم می‌خورد.[۳۱]
داوری جشنواره لوکارنو
در سال ۲۰۱۰ و در شصت و سومین دوره جشنواره فیلم لوکارنو، گلشیفته فراهانی به عنوان عضو هیئت داوران این جشنواره انتخاب شد.[۳۲]
داوری جشنواره بین‌المللی فیلم مراکش
فراهانی در سیزدهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم مراکش در دسامبر ۲۰۱۳ جز هیئت داوران بود.[۳۳
|
نام اصلی |
رهاورد فراهانی |
|
زمینه فعالیت |
سینما تئاتر |
|
تولد |
۱۹
تیر ۱۳۶۲ (۳۷ سال) |
|
والدین |
بهزاد فراهانی فهیمه رحیمی‌نیا |
|
محل زندگی |
فرانسه |
|
ملیت |
ایرانی |
|
پیشه |
بازیگر
نوازنده
خواننده |
|
سال‌های فعالیت |
۱۳۷۶–اکنون |
|
همسر(ها) |
امین مهدوی (ا. ۲۰۰۴–ج. ۲۰۱۱) |
